Trong bối cảnh thế giới bất định, Việt Nam cần ưu tiên ổn định kinh tế vi mô làm nền cho cải cách

Trong bối cảnh thế giới bất định, Việt Nam cần ưu tiên ổn định kinh tế vi mô làm nền cho cải cách

Trong bối cảnh thế giới bất định, Việt Nam cần ưu tiên ổn định kinh tế vi mô làm nền cho cải cách

Với sự hỗ trợ của Chương trình Australia Hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform), Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương tổ chức Hội thảo “Kinh tế vĩ mô Việt Nam: Kiên trì cải cách trong bối cảnh thế giới bất định” nhằm: cập nhật, phân tích, đánh giá diễn biến kinh tế vĩ mô quý I năm 2019; cập nhật triển vọng kinh tế vĩ mô năm 2019; đồng thời, kiến nghị một số giải pháp chính sách cho công tác quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô trong năm 2019.

Sau những kết quả kinh tế - xã hội khá ấn tượng trong năm 2018, Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp đà để bứt phá trong năm 2019, hướng tới hoàn thành mục tiêu kế hoạch cho cả giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên, Việt Nam cũng nhận diện không ít khó khăn, thách thức để hiện thực hóa kỳ vọng ấy, đặt trong bối cảnh kinh tế quốc tế ngày càng bất định và dư địa cho chính sách kinh tế vĩ mô để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế không còn nhiều.

Những điểm đáng lưu ý của Báo cáo Kinh tế vĩ mô quý I/2019

Qua đánh giá diễn biến kinh tế vĩ mô quý I năm 2019, ông Nguyễn Anh Dương cho biết: “GDP quý I đạt 6,79%, thấp hơn so với quý I/2018 và kịch bản ban đầu của Chính phủ, song vẫn cao hơn cùng kỳ các năm 2009-2017.”

Cũng trong quý I, khu vực doanh nghiệp tiếp tục có sự điều chỉnh mạnh về cơ cấu. Các doanh nghiệp chế biến chế tạo bớt lạc quan hơn về tình hình sản xuất kinh doanh. Cộng đồng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn về gia nhập thị trường, nhất là gánh nặng “hậu đăng ký doanh nghiệp”, và tiếp cận thông tin minh bạch.

Đáng chú ý, CPI bình quân tăng 2,63%, lạm phát cơ bản bình quân tăng 1,83% cho thấy, điều hành chính sách tiền tệ vẫn ổn định và không gây áp lực lên mặt bằng giá.

Bên cạnh biến động, nền kinh tế cũng đạt được một số thành tựu nhất định trong quý I/2019 như:

Hiệu quả phối hợp của chính sách tài khóa với các chính sách kinh tế vĩ mô khác được cải thiện đáng kể. Cơ cấu lại ngân sách nhà nước ít nhiều đã mang lại hiệu quả tích cực và điều hành chính sách tài khóa đã linh hoạt hơn.

Chính sách thương mại tiếp tục phát huy sự nhanh nhạy, thực dụng, đặc biệt trong quan hệ với các nền kinh tế chủ chốt để giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội, giảm thiểu nguy cơ bị chống trợ cấp, chống bán phá giá

Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay được giữ ổn định trong quý I-2019, tổng phương tiện thanh toán tăng 2,67% so với cuối năm 2018 và 10,99% so với cuối quý I-2018.

Kết quả cập nhật dự báo cho thấy, tăng trưởng kinh tế năm 2019 ước đạt 6,88%. Tăng trưởng xuất khẩu dự báo ở mức 9,02%. Thặng dư thương mại ở mức 3,1 tỷ USD. Mức tăng giá tiêu dùng trong năm là khoảng 3,71%.

Từ những kết quả trên, ông Dương cho rằng: “Cho đến tháng 4/2019, công thức điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn tỏ ra phù hợp. Quan điểm của chúng tôi vẫn là ổn định kinh tế vĩ mô để làm nền cho cải cách. Kết quả phục hồi tăng trưởng trong những năm qua có một phần quan trọng từ những cải cách thể chế kinh tế nói chung và môi trường kinh doanh nói riêng.”

Thông điệp ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh

Tại hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh “Chính phủ tiếp tục nhấn mạnh ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh và sức chống chịu của nền kinh tế. Diễn biến tăng trưởng kinh tế và lạm phát tiếp tục được theo dõi sát với không ít động thái, thông điệp điều hành xuyên suốt quý I-2019”.

Việt Nam vẫn phải xử lý không ít thách thức, chủ yếu là về nền tảng kinh tế vi mô. Tình trạng nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật còn phổ biến, dẫn tới tình trạng tư duy, chính sách mới chậm đi vào thực hiện. Ngay cả với CPTPP, các hướng dẫn và sửa đổi luật còn chậm thực hiện, dù lãnh đạo cấp cao và doanh nghiệp kỳ vọng khá nhiều.

Quan trọng hơn, hiệu lực thực thi chính sách vẫn chậm được cải thiện. Việc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thường xuyên nhắc lại những nhóm giải pháp trọng tâm về phát triển kinh tế - xã hội phần nào cho thấy sự sát sao, song mặt khác cũng cho thấy các nhóm giải pháp chưa được các cấp, ngành, địa phương nhận thức và/hoặc thực hiện đầy đủ.

Tuy vậy, tổng quan, CIEM cho rằng Chính phủ đang đi đúng hướng với cải cách, nhưng khuyến nghị chưa thể vội vàng, sốt ruột với tăng trưởng kinh tế.

Báo cáo Kinh tế vĩ mô quý I/2019 của CIEM cũng khuyến nghị, Chính phủ cần làm tốt hơn cải thiện môi trường kinh doanh, tư duy mở với các vấn đề mới của kinh tế số, cuộc cách mạng 4.0... cũng như giải quyết tình trạng nợ động chính sách.